Aspekti filozofskog promišljanja istorije

Radovi istoričara i filozofa se ne razlikuju, zato što i filozofi i istoričari svoj rad zasnivaju na sličnim modalitetima svesti ili figurama imaginacije. To znači da ne postoji čista istoriografija koja ne bi istovremeno bila i i filozofija istorije, kao i da je istraživanje istorije rezultat prihvaćene retoričke strategije.

SADRŽAJ
REČ ČITAOCU 5
Kratak pregled od antike do našeg veka 9
Nikad do kraja predvidljive posledice 11
Druženje sa istorijom vodi u dubine filozofskog mišljenja 13
Moderna filozofija istorije nastaje iz bnblijskog verovanja u iskupljenje a završava u sekularizaciji svog eshatološkog prauzora 18
Bitni impuls filozofskog mišljenja je potreba za celovitom slikom sveta 24
Istorija filozofije ima posla sa onim što ne stari, što živi u sadašnjosti 29
Mi smo među Grcima sasvim domaći 32
Helenističko doba: stoicizam 36
Polibije; vrhovni zakon političke istorije je promena; izneiadni zaokret iz jednog ekstrema u njegovu suprotnost 38
Ljudska se priroda bitno ne menja; u osnovi se uvek iznova događa isto 42
Herodot i Tukidid 45
Sličnosti i razlike 49
Helenizam; vreme mešanja Grka sa bliskonstočnim narodima i kulturama nazivamo helenističkim dobom 53
Helenizam je, po svome interesu, duhu i dostignućima, ekumenski univerzalizam 57
Polibije jedan od najmisaonijih istoričara ne samo starog vska 59
Postskriptum antičkoj filozofskoj istoriji 62
Širenje i uticaj hrišćanstva 66
Aurelije Avgustin: briljantni intelektualni finale antičkog hrišćaistva 70
Počeci filozofije istorije često se datiraju s Avgustinom 77
Bez vere ne može biti ni pravog znanja, ni pravog razumevanja 81
Srednji vek; opšti aspekt društva i kulture 84
Srednjovekovna filozofija i srednjovekovna istoriografija 87
Bog je bio i izvor i kraj znanja 92
Toma Akvinski udružuje teološku filozofiju otkrovenja sa Aristotelovom filozofijom prirode 94
Arapski istoriograf Ibn Haldun 97
Postskriptum srednjovekovnoj istoriografiji 99
Dante Aligijeri; labudova pesma skolastike 102
Treba se još vraćati Kolingvudu 104
Srednji vek i moderno doba; veze, odnosi i procesi 105
Istoričari u doba renesanse i reformacije 110
Mark Blok ne krije divljenje prema sedamnaestom veku 116
Klasična francuska drama škola kartezijanske poezije 117
Teorija prirodnog prava i društvenogugovora ... 120
Bitni stavovi za jednu novu filozofsko istorijsku koncepciju 124
Lajbnic; Bog u svetu održava harmoniju; Bog je autor prirodnog prava 132
Volter; bez vladavine zakona nema lične slobode . 137 Ruso traži izlaz 140
Ćanbatista Viko otac filozofije istorije 146
Herder; krila Vremena moraju se okovati lancima 150 Hegel; filozofija istorije treba da odredi svemu smisao i cilj 155
Hegel i Marks 164
Špengler i Tojnbi 171
Ogist Kont; nova filozofija i iova društvena nauka 178
Aspekti istorije istoriografije modernog doba .. 183
Neminovan nadolazak epohe komunizma; Lenjin i Staljin 186
Odatle se stupa u famozni period staljinizma 189
Istorija je ono što se zove filozofija istorije (De Unamuno) 192
Radovi filozofa istorije jedva da se i po čem razlikuju od dela ,,pravih“ istoričara 193
Nikad nemamo gotovo tlo za istoriju 196
Istorija se jednostavno nastavlja 198
Šopenhauerovo jevanđelje rezignacije 200
Put istorije jeste stići do onog nevidljivog u
Bogu 203
Niko pre prosvetiteljstva nije tako jasno uvideo da istorija nije nikakav nepromenjiv proces 205
Šta su, u stvari, istoriografija a šta filozofija istorije? 207
U dodiru sa filozofima, istoričari izoštravaju svoj kritički duh 211
Politika je prva oblast neizvesnog, dakle, slobode 214
Osnovni postulat Lisjena Fevra: da istorija kao proces deluje na istoriju kao iauku 218
Škola ANALA se hvali što je u isto vreme i konceptualna i narativna 221
Jirgen Koka: da li je nauka o istoriji doista
sposobna da saznaje predmet kojim se bavi 224
Najdublji temelji Rankeovih i Burkhartovih pogleda: suprotstavljanje filozofskim spekulacijama o toku svetske istorije 227
Fsrnan Brodel; u središtu istorijskog shvatanja, istraživanja i izlaganja stavljena je struktura a ne proces 231
Žak Atali; budućnost koju bi unapred znali bila bi besmislena 236
Georg G. Igers; studiozan uvid u glavns pravis modernog istorijskog mišljenja 241
O smislu ili besmislu istorije 250
Postskriptum aspektima smisla ili besmisla istorije 269
Bibliografija 261
Beleška o autoru 266